מהי חדלות פירעון?
חדלות פירעון היא מצב כלכלי שבו אדם פרטי או חברה אינם מסוגלים לעמוד בתשלום חובותיהם במועדם, או כאשר היקף החובות עולה על שווי הנכסים שברשותם.
במצבים אלה, החוק מאפשר פתיחה בהליך חדלות פירעון ושיקום כלכלי – הליך משפטי מוסדר שמטרתו לסייע לחייב להתמודד עם המשבר הכלכלי, להסדיר את חובותיו ולפתוח דף חדש, תוך איזון ושמירה על זכויות הנושים.
מה כולל הליך חדלות פירעון?
● הליך משפטי מוסדר בחוק
ההליך מעוגן בחוק חדלות פירעון ושיקום כלכלי, תשע"ח–2018.
● חלופה לפשיטת רגל
החוק החדש החליף את הליכי פשיטת הרגל הישנים, והוא קצר, ברור וממוקד יותר, עם דגש על שיקום כלכלי ולא רק על גביית חובות.
● מטרה שיקומית
מטרת ההליך היא לאפשר לחייב להשתקם כלכלית, להשיב לנושים ככל שניתן בהתאם ליכולתו, ולחזור להתנהלות כלכלית תקינה ויציבה.
שלבי ההליך בקצרה
1. תקופת ביניים
נמשכת לרוב כשנה, ובה נבחנת התנהלות החייב, מצבו הכלכלי ויכולת ההחזר, ונקבע מתווה להמשך ההליך.
2. צו לשיקום כלכלי
תקופה של כ־שלוש שנים, הכוללת הסדרת תשלומים בהתאם ליכולת הכלכלית של החייב ולתנאי הצו.
3. צו הפטר
בסיום ההליך, ובכפוף לעמידה בתנאים שנקבעו, ניתן לקבל פטור מחובות מסוימים.
מי הגורם שמנהל את ההליך?
ההליך מנוהל על ידי הממונה על הליכי חדלות פירעון ושיקום כלכלי (לשעבר הכונס הרשמי), בעיקר כאשר מדובר בחובות העולים על הסכום הקבוע בחוק.
למי ההליך רלוונטי?
● אדם פרטי – שכיר או עצמאי
● חברה בע"מ
לסיכום
חדלות פירעון אינה סוף הדרך, אלא מסלול חוקי ומוסדר לשיקום כלכלי.
ההליך נועד להעניק פתרון אמיתי למי שנקלע לקשיים כלכליים, ולאפשר התחלה חדשה במסגרת ברורה, מפוקחת ומוגדרת.
ما هو الإعسار المالي (عدم القدرة على السداد)؟
الإعسار المالي هو وضع اقتصادي يكون فيه الشخص أو الشركة غير قادرين على سداد ديونهم في مواعيدها، أو عندما يتجاوز مجموع الالتزامات المالية قيمة الأصول التي يملكونها.
في مثل هذه الحالات، يتيح القانون فتح إجراء الإعسار وإعادة التأهيل الاقتصادي، وهو إجراء قانوني منظم يهدف إلى مساعدة المدين على الخروج من الأزمة المالية، تنظيم الديون، وفتح صفحة جديدة، مع الحفاظ على حقوق الدائنين قدر الإمكان.
ماذا يشمل إجراء الإعسار المالي؟
● إجراء قانوني منظم
الإجراء منصوص عليه في قانون الإعسار وإعادة التأهيل الاقتصادي لسنة 2018.
● بديل عن إجراءات الإفلاس القديمة
حلّ القانون الجديد محل إجراءات الإفلاس السابقة، وهو أقصر وأكثر وضوحًا، مع تركيز أكبر على إعادة التأهيل الاقتصادي.
● هدف تأهيلي
يهدف الإجراء إلى تمكين المدين من التعافي اقتصاديًا، سداد الديون بقدر المستطاع وفق قدرته المالية، والعودة إلى إدارة مالية سليمة.
مراحل الإجراء باختصار
1. فترة تمهيدية
تمتد عادة حوالي سنة، يتم خلالها فحص الوضع المالي وسلوك المدين، وتحديد إطار الاستمرار.
2. أمر إعادة تأهيل اقتصادي
فترة تقارب ثلاث سنوات، تشمل ترتيب الدفعات وفق القدرة المالية وشروط الأمر.
3. أمر إعفاء
في نهاية الإجراء، وبشرط الالتزام بالتعليمات، يمكن الحصول على إعفاء من جزء من الديون.
من الجهة التي تدير الإجراء؟
يُدار الإجراء من قبل المفوّض على إجراءات الإعسار وإعادة التأهيل الاقتصادي (المعروف سابقًا بالقيم الرسمي)، خاصة في الحالات التي تتجاوز فيها الديون المبلغ المحدد في القانون.
لمن هذا الإجراء مناسب؟
● الأفراد – موظفون أو مستقلون
● شركات محدودة المسؤولية
خلاصة
الإعسار المالي ليس نهاية الطريق، بل مسار قانوني منظم لإعادة التأهيل الاقتصادي.
يهدف الإجراء إلى تقديم حل حقيقي لمن يواجه صعوبات مالية، وتمكينه من البدء من جديد ضمن إطار واضح ومحدد.